Trần Thanh Huyền, nghiên cứu sinh chương trình tiến sĩ tại Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội (USTH), vừa được lựa chọn vào danh sách đề cử cuối cùng của Giải thưởng Sáng tạo (Trophées de l’Innovation) năm 2025 do Viện Nghiên cứu Phát triển Pháp (IRD) tổ chức.
Trần Thanh Huyền cũng là nhà nghiên cứu trẻ Việt Nam duy nhất nằm trong danh sách trên.
Đây là giải thưởng quốc tế uy tín dành cho các nhà khoa học trẻ nhằm vinh danh những ý tưởng nghiên cứu đổi mới, phục vụ mục tiêu phát triển bền vững, đặc biệt trong lĩnh vực biển và kinh tế biển.
Giải thưởng quốc tế dành cho các ý tưởng khoa học vì phát triển bền vững
Trophées de l’Innovation là giải thưởng thường niên do IRD tổ chức nhằm hỗ trợ và ghi nhận các nhà nghiên cứu trẻ thực hiện các dự án liên ngành, mang tính sáng tạo và có tác động xã hội thiết thực. Năm nay, giải thưởng được tổ chức trong khuôn khổ “Năm của Biển”, với trọng tâm là những dự án nghiên cứu góp phần giải quyết các thách thức của các vùng ven biển và đại dương, đồng thời thúc đẩy thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc.
Giải thưởng thu hút sự tham dự hàng trăm nhà nghiên cứu trẻ đến từ nhiều quốc gia trên thế giới. Trong đó, sáu đề tài xuất sắc nhất đã được lựa chọn vào danh sách đề cử cuối cùng, bao gồm đề tài của NCS. Trần Thanh Huyền với công trình nghiên cứu: “Sử dụng Hệ thống radar biển tần số cao kết hợp mô hình hóa để xác định đặc trưng các cấu trúc thủy động lực quy mô nhỏ ở vùng ven biển”.
Nghiên cứu phục vụ chiến lược phát triển kinh tế biển và thích ứng biến đổi khí hậu
Theo NCS. Trần Thanh Huyền, đề tài được xây dựng trên cơ sở thực tiễn cấp thiết của Việt Nam trong bối cảnh nước ta đang triển khai mạnh mẽ chiến lược phát triển kinh tế biển và hệ thống đô thị ven biển trong điều kiện đối mặt với nhiều thách thức về môi trường và biến đổi khí hậu.
Chia sẻ về công trình nghiên cứu, Thanh Huyền cho biết:“Trong những năm gần đây, quá trình đô thị hóa nhanh và sự gia tăng hoạt động kinh tế biển đã đặt ra yêu cầu cấp thiết trong việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững các vùng ven bờ. Từ đó, nghiên cứu đưa ra một giải pháp sáng tạo bằng cách áp dụng công nghệ tiên tiến nhất – hệ thống radar tần số cao (HF) – để quan trắc dòng chảy ven biển với độ phân giải không gian-thời gian cao.”
Nghiên cứu đồng thời đề xuất một hướng tiếp cận mới bằng cách tích hợp dữ liệu từ hệ thống radar với các mô hình số, nhằm mô phỏng chính xác động lực ven biển quy mô nhỏ, phục vụ công tác dự báo, cảnh báo và quản lý tài nguyên biển. Hiện nay, Việt Nam chưa có công nghệ nào cung cấp được sản phẩm mô phỏng và bản tin dự báo ven biển với độ phân giải cao và độ tin cậy tương đương.
Chia sẻ về ý nghĩa thực tiễn của đề tài, Thanh Huyền cho biết, việc hiểu biết toàn diện quá trình động lực ven biển đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát sự lan truyền vật chất trên biển, từ đó hỗ trợ xây dựng các kế hoạch chiến lược nhằm giảm thiểu tác động của ô nhiễm ven bờ và rủi ro tai nạn hàng hải. Bên cạnh đó, những kiến thức này cũng rất quan trọng để tối ưu hóa công tác quản lý hệ sinh thái ven biển và nghề cá trong bối cảnh biến đổi khí hậu và áp lực đô thị hóa nhanh chóng ở các vùng ven biển.
Dấu ấn học thuật quốc tế
Với vai trò tác giả chính (first author), Thanh Huyền đã công bố những kết quả nghiên cứu từ đề tài trên tạp chí quốc tế Ocean Sciences (2025). Bên cạnh đó, Huyền cũng tham gia trình bày báo cáo khoa học tại các hội nghị quốc tế uy tín như EGU 2023 tại Vienna (Áo) — Đại hội thường niên của Liên hiệp Khoa học Địa chất châu Âu, và Hội thảo SEAES 2025 tại Bangkok (Thái Lan).
Trong thời gian tới, Huyền và 5 nhà nghiên cứu trẻ khác nằm trong danh sách đề cử Giải thưởng Sáng tạo của IRD sẽ tham gia khóa đào tạo chuyên sâu kéo dài năm ngày nhằm phát triển kỹ năng xây dựng và trình bày dự án nghiên cứu từ ý tưởng đến đề xuất hoàn thiện. Sau đó, Huyền cùng các ứng viên sẽ trình bày dự án trước các nhà khoa học quốc tế tại Africa Blue Economy Summit, dự kiến diễn ra vào tháng 10 tại Morocco, châu Phi. Hai dự án xuất sắc nhất sẽ được trao giải thưởng trị giá 10.000 euro, đồng thời nhận gói hỗ trợ chuyên môn và truyền thông trong vòng một năm từ các chuyên gia và vườn ươm khoa học của IRD.
Chia sẻ khi biết tin mình có tên trong danh sách đề cử cuối cùng, Thanh Huyền bày tỏ:“Tôi cảm thấy rất vinh dự và hạnh phúc. Đây là cơ hội tốt để tôi học hỏi, trau dồi và mở rộng thêm kiến thức về khởi nghiệp từ nghiên cứu, biến nền tảng công nghệ và khoa học lý thuyết vào áp dụng thực tế đem lại lợi ích cho cộng đồng và cho tự nhiên.”
Từ nước Đức đến USTH
Tốt nghiệp thạc sĩ tại Đại học Kỹ thuật Dresden (TU Dresden, Đức), Thanh Huyền tiếp tục lựa chọn USTH làm “bến đỗ” cho hành trình chinh phục tri thức. Hiện nay, cô bạn đang là nghiên cứu sinh ngành Nước – Môi trường – Hải dương học trong chương trình đồng hướng dẫn (Cotutelle) giữa USTH và Đại học Littoral Côte d’Opale (ULCO, Pháp). Trong quá trình học tập và thực hiện luận án, Huyền tích cực tham gia hoạt động nghiên cứu tại phòng thí nghiệm liên kết quốc tế LOTUS — một trong những phòng thí nghiệm liên kết quốc tế trọng điểm của USTH trong lĩnh vực môi trường.
“Các thầy cô và anh chị đồng nghiệp rất cởi mở và tận tình, luôn sẵn sàng chia sẻ, thảo luận và hỗ trợ lẫn nhau. Đặc biệt, phòng thí nghiệm LOTUS thường xuyên tổ chức các buổi seminar với đề tài đa dạng, tạo điều kiện để các thành viên mở rộng kiến thức, khuyến khích tư duy sáng tạo và hình thành những ý tưởng hợp tác mới,” Huyền chia sẻ.
Cùng với môi trường học tập được Huyền đánh giá “Thân thiện – Cởi mở – Sáng tạo”, những chính sách học bổng và hỗ trợ tài chính cô bạn nhận được tại USTH cũng trở thành “điểm tựa” Huyền toàn tâm cho học tập và nghiên cứu. Huyền cho biết mình nhận được học bổng của chương trình tiến sĩ liên kết giữa USTH và ULCO, đồng thời được hỗ trợ từ dự án VINIF trong quá trình khai thác dữ liệu và một phần kinh phí nghiên cứu từ Công ty Helzel.
Là nghiên cứu trẻ Việt Nam duy nhất nằm trong danh sách đề cử Giải thưởng Sáng tạo của IRD năm 2025, với Huyền, không chỉ là niềm vui hay sự ghi nhận, mà còn là cơ hội để học hỏi, gặp gỡ các nhà khoa học quốc tế và mở rộng kiến thức chuyên môn. Thành tích này cũng tiếp thêm động lực để những nhà khoa trẻ như Huyền tiếp tục theo đuổi đam mê, bền bỉ với những dự án giàu giá trị, đóng góp thiết thực cho sự phát triển bền vững của vùng biển quê hương.
