Với Nguyễn Thị Phương Anh, thủ khoa ngành Toán ứng dụng khóa 2022–2025, ba năm gắn bó với mái trường USTH không chỉ là hành trình trưởng thành mà còn chắp cánh cho tình yêu Toán học của cô bạn thăng hoa và mở ra cơ hội học tập tại Pháp – cái nôi của nhiều nhà Toán học nổi tiếng trên thế giới.
“Chắp cánh” cho tình yêu Toán học
Phương Anh đến với ngành Toán ứng dụng như một sự lựa chọn hết sức tự nhiên, khởi nguồn từ niềm say mê với những con số và mong muốn chinh phục những chân trời mới của môn học từng được nhà toán học lỗi lạc Carl Friedrich Gauss tôn vinh là “Nữ hoàng của các ngành khoa học.”
“Mình muốn khám phá những khía cạnh khác của Toán học, không chỉ dừng lại ở lý thuyết thuần túy trên sách vở. Học tại USTH mang đến cho mình kiến thức và cái nhìn toàn diện hơn về Toán, đặc biệt trong mối liên hệ với các lĩnh vực đa ngành như kinh tế, kỹ thuật và những vấn đề thực tiễn của cuộc sống,” Phương Anh chia sẻ.
Phương Anh rạng rỡ trong ngày tốt nghiệp năm 2025 bên tượng đài cố Giáo sư Lê Văn Thiêm – Tiến sĩ Toán học đầu tiên của Việt Nam và là một trong số các nhà khoa học tiêu biểu nhất của Việt Nam trong thế kỷ 20.
Chương trình Toán ứng dụng tại USTH được xây dựng dựa trên sự hợp tác chặt chẽ giữa nhà trường và Viện Toán học, trực thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam – trung tâm đào tạo và nghiên cứu Toán học hàng đầu của cả nước. Vì vậy, Phương Anh cùng các bạn ngoài những giờ học với giảng viên USTH, các em còn được học tập dưới sự giảng dạy trực tiếp của các thầy cô là những nhà khoa học đang công tác tại Viện Toán học.
“Các thầy cô dạy chúng mình đều rất giỏi chuyên môn và giàu kinh nghiệm nên cách truyền đạt siêu dễ hiểu và kỹ càng. Nhờ vậy, ngay từ trên lớp, mình đã hiểu bài, nên việc học trở nên nhẹ nhàng và thoải mái hơn rất nhiều.”
Nhờ sự đồng hành tận tâm của thầy cô, Toán học không còn là những con số khô khan hay công thức khó nhớ, mà trở nên gần gũi hơn, giúp Phương Anh và các bạn nhận ra sự gắn bó cũng như tính ứng dụng rộng rãi của lĩnh vực này trong nhiều lĩnh vực của đời sống.
“Mình cảm nhận được niềm vui trong từng buổi học. Thầy cô không chỉ dạy Toán, mà còn truyền cho mình tình yêu với môn học này,” Phương Anh chia sẻ.
Đặc biệt, quãng thời gian tại USTH càng thêm ý nghĩa khi Phương Anh gặp được những “chiến hữu”, luôn sẵn sàng giúp đỡ và động viên cô bạn vượt qua khó khăn trong học tập. “Mình rất may mắn có những người bạn đồng hành từ năm thứ nhất đại học. Chúng mình luôn cùng nhau đến lớp, học tập và hỗ trợ nhau trong mọi việc. Với những môn học về Công nghệ thông tin mà mình chưa vững, các bạn luôn ở bên và kiên nhẫn giảng những chỗ mình chưa hiểu.”
“Chính sự thân thiết của thầy cô và các bạn khiến mình cảm thấy USTH không chỉ đơn thuần là một trường đại học, mà còn là ngôi nhà thứ hai, nơi lưu giữ những ký ức đẹp và tình cảm chân thành,” Phương Anh cho biết.
Gặt hái liên tiếp thành công từ sự nỗ lực
Trong suốt ba năm học tại USTH, Phương Anh luôn duy trì thành tích học tập xuất sắc và liên tiếp trở thành chủ nhân của nhiều suất học bổng, từ học bổng khuyến khích học tập của trường, học bổng Hessen của CHLB Đức, học bổng của Viện Toán Cao cấp, đến việc được lựa chọn tham gia Chương trình Sinh viên tiềm năng của Viện Toán học trong hai năm liên tiếp. Khi được hỏi về bí quyết học tập, cô bạn khiêm tốn chia sẻ: “Mình không có bí quyết gì đặc biệt cả, chỉ cố gắng từng ngày và luôn giữ niềm vui khi học. Nếu tìm thấy hứng thú, việc học sẽ trở nên nhẹ nhàng và thú vị hơn nhiều. Mình tin rằng mình có thể làm được thì các bạn khác cũng hoàn toàn làm được và còn làm tốt hơn.”
Phương Anh cũng cho biết quá trình thực tập và triển khai đề tài tốt nghiệp “Tối ưu hóa lịch thi đấu bóng đá” đã mang đến cho bạn nhiều trải nghiệm khó quên.
Thực tế cho thấy, việc tổ chức một giải đấu, một lịch thi đấu hiệu quả cần đảm bảo nhiều yếu tố: công bằng giữa các đội, phân bổ hợp lý về thời gian và sân bãi, hạn chế di chuyển, đồng thời tránh việc một đội quá quen thuộc với một sân đấu cụ thể dẫn đến lợi thế không công bằng.
Dưới sự hướng dẫn của TS. Lê Xuân Thanh, Phương Anh đã vận dụng các công cụ của Toán ứng dụng như tối ưu tổ hợp (combinatorial optimization), thiết kế tổ hợp (combinatorial design) và nghiên cứu vận hành (operations research). Luận văn mô hình hóa giải đấu theo dạng vòng tròn một lượt (single round-robin) và đưa vào các ràng buộc thực tế như đảm bảo số lượt thi đấu sân nhà – sân khách cân bằng (theo mô hình Balanced Tournament Design – BTD); hạn chế lặp lại sân thi đấu để duy trì tính công bằng; Phân phối hợp lý các loại sân khác nhau như cỏ tự nhiên, cỏ nhân tạo hay sân trong nhà.
Phương Anh cũng sử dụng các thuật toán để thiết kế lịch thi đấu và thử nghiệm trên nhiều kịch bản giả lập. Kết quả cho thấy, mô hình toán học đã giúp tối ưu hóa rõ rệt việc tổ chức giải đấu, mang lại sự công bằng, minh bạch và chuyên nghiệp, thay thế cách làm truyền thống vốn phụ thuộc nhiều vào kinh nghiệm và cảm tính của Bban Ttổ chức.
Đề tài nghiên cứu của Phương Anh đã được Hội đồng đánh giá xuất sắc. Cô bạn chia sẻ: “Khi xem bóng đá, mọi người thường chú ý đến bàn thắng hay kỹ thuật cầu thủ, nhưng ít ai biết rằng nhiều lĩnh vực khoa học, trong đó có Toán học được ứng dụng để tạo ra những trận cầu mãn nhãn của môn thể thao vua này.”
Lời hẹn tại Pháp
Với thành tích học tập ấn tượng, Phương Anh trúng tuyển chương trình thạc sĩ vào 3 đại học Pháp gồm Đại học Toulouse III, Đại học Strasbourg và Đại học Limoges. Đặc biệt, cô bạn đã nhận được hai học bổng Bourse d’Excellence và Aide à la Mobilité theo học chương trình thạc sĩ “Applied Mathematics and Optimisation” (Toán học ứng dụng và Tối ưu hóa) tại Đại học Limoges.
Cô bạn chia sẻ: “Lựa chọn điểm đến tiếp theo là nước Pháp với mình là một sự lựa chọn hết sức tự nhiên. USTH là trường đại học được thành lập trên cơ sở hợp tác giữa Việt Nam và Pháp. Hơn nữa, trong quá trình học, mình được học với nhiều thầy cô từng học tập và nghiên cứu tại Pháp. Trải nghiệm của thầy cô truyền cho mình rất nhiều cảm hứng và động lực để cố gắng. Mình chọn Đại học Limoges một phần vì đây là trường mà thầy hướng dẫn mình từng theo học. Một phần khác vì chương trình thạc sĩ tại đây có hướng đào tạo phù hợp với những kiến thức mình đã được học tại USTH, cũng như định hướng học tập của mình sau này.”
Không giấu nổi niềm vui, Phương Anh bày tỏ sự niềm háo hức trước những trải nghiệm sắp tới tại đất nước hình lục lăng. “Mình hy vọng khi sang Pháp, sẽ học hỏi thêm kiến thức chuyên sâu, mở rộng góc nhìn về Toán học và đồng thời trải nghiệm văn hóa đặc sắc của đất nước mình đã có cơ hội nghe kể từ rất nhiều từ thầy cô và các anh chị tiền bối.”
Trước khi tạm biệt USTH để bắt đầu hành trình mới, Phương Anh dành những lời tri ân chân thành tới thầy cô và bạn bè. “Em thật sự biết ơn vì đã được học dưới sự hướng dẫn tận tình của các thầy cô Viện Toán học. Đặc biệt, em xin gửi lời cảm ơn tới thầy Lê Xuân Thanh – người đã kiên nhẫn chỉ dẫn em trong suốt quá trình thực hiện đề tài tốt nghiệp. Cảm ơn các bạn lớp Toán ứỨng dụng và những người bạn dễ thương đã đồng hành cùng mình trong ba năm học tại USTH. Hẹn gặp lại mọi người ở Pháp trong một ngày không xa.”
