Trong thời gian gần đây, sinh viên đại học thường xuyên trở thành mục tiêu của nhiều chiêu thức lừa đảo trực tuyến với mức độ ngày càng tinh vi. Dưới đây là một số hình thức lừa đảo phổ biến cùng các dấu hiệu nhận biết để giúp sinh viên USTH kịp thời phát hiện và chủ động phòng tránh.
1. Giả mạo chương trình học bổng, trao đổi quốc tế
Phương thức: Đối tượng giả danh Phòng Hợp tác Quốc tế (nay là phòng Nghiên cứu, Đổi mới và Đối ngoại), Phòng Quản lý Đào tạo, các trường đại học, viện nghiên cứu đối tác của USTH gửi email thông báo “trúng học bổng” hoặc “được chọn trao đổi”, sau đó yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân và chuyển tiền chứng minh tài chính hoặc phí giữ chỗ.
Dấu hiệu nhận biết:
- Thông tin không được gửi đi từ email chính thức ico@usth.edu.vn của Phòng Nghiên cứu, Đổi mới và Đối ngoại, không tìm thấy thông tin về chương trình trao đổi trên website hoặc fanpage chính thức của Trường.
- Sinh viên chưa từng nộp hồ sơ ứng tuyển các chương trình trao đổi tới Phòng Nghiên cứu, Đổi mới và Đối ngoại.
- Thể thức văn thiếu chuyên nghiệp, có nhiều lỗi chính tả
- Hối thúc chuyển tiền giữ chỗ nhanh, kèm lời đe dọa mất suất học bổng.
Khuyến nghị:
- Các chương trình trao đổi, thực tập nước ngoài của USTH sẽ được Phòng Nghiên cứu, Đổi mới và Đối ngoại của Trường thông báo qua email ico@usth.edu.vn, trên website và fanpage chính thức của USTH.
- Sinh viên và phụ huynh vui lòng xác nhận thông tin và chỉ làm việc với Phòng Nghiên cứu, Đổi mới và Đối ngoại của Trường cho tất cả các chương trình trao đổi quốc tế
- Các chương trình trao đổi đều KHÔNG YÊU CẦU CHỨNG MINH TÀI CHÍNH hay CHUYỂN KHOẢN GIỮ CHỖ
- Tất cả những trao đổi có liên quan đến tài chính hoặc kinh phí tham gia các chương trình trao đổi nước ngoài, Phòng Nghiên cứu, Đổi mới và Đối ngoại chỉ làm việc trực tiếp với phụ huynh hoặc sinh viên tại Phòng 610, Trường ĐH Khoa học và Công nghệ Hà Nội – USTH (Tòa A21, số 18 Hoàng Quốc Việt, Nghĩa Đô, Hà Nội)
- Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ trực tiếp với Phòng Nghiên cứu, Đổi mới và Đối ngoại để được hỗ trợ chính xác và kịp thời!
2. Giả mạo văn bản, thông báo của Nhà trường
Phương thức: Giả danh các phòng ban của USTH gửi thông báo thu học phí, lệ phí hoặc đóng góp khác, yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản cá nhân hoặc ví điện tử.
Dấu hiệu nhận biết:
- Văn bản sai định dạng, nhiều lỗi chính tả, thiếu chữ ký xác nhận.
- Email gửi từ địa chỉ cá nhân (Gmail, Yahoo…), không phải @usth.edu.vn.
- Thông tin không được đăng tải trên website/fanpage chính thức của Nhà trường.
Khuyến nghị:
- Chỉ tin tưởng thông báo qua email @usth.edu.vn, website hoặc fanpage chính thức của Trường.
- Mọi khoản thu chính thức từ Trường đều có thông báo rõ ràng tới địa chỉ email Nhà trường đã cung cấp cho từng sinh viên.
- Nhà trường KHÔNG thu tiền thông qua tài khoản cá nhân/ ví điện tử. Mọi khoản thu CHỈ ĐÓNG thông qua tài khoản ngân hàng mang tên của TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ HÀ NỘI.
- Khi nhận được các thông tin nghi ngờ, liên hệ trực tiếp phòng Công tác Sinh viên để xác minh.
Lưu ý: Ngoài học phí, sinh viên USTH sẽ chỉ đóng thêm các khoản phí sau: đoàn phí, bảo hiểm y tế, tiền ăn ở trong kỳ học quân sự.
3. Giả mạo cơ quan chức năng và hành vi “bắt cóc trực tuyến”
Phương thức:
Các đối tượng giả danh công an, viện kiểm sát, tòa án hoặc hải quan, liên hệ qua điện thoại, tin nhắn hoặc video call, đưa ra cáo buộc nghiêm trọng liên quan đến các vụ án nhằm gây hoang mang. Đối tượng có thể yêu cầu sinh viên “cách ly để phục vụ điều tra”, hướng dẫn rời khỏi nơi cư trú, thuê phòng trọ hoặc khách sạn và cắt đứt liên lạc với gia đình. Sau đó, đối tượng gọi cho phụ huynh, dựng kịch bản “con đang bị bắt giữ” để yêu cầu chuyển tiền “bảo lãnh” hoặc “nộp phạt”.
Một số trường hợp tinh vi hơn, kẻ gian sử dụng công nghệ deepfake để giả mạo khuôn mặt, giọng nói của sinh viên, khiến phụ huynh dễ tin rằng con em mình thật sự gặp nguy hiểm.
Dấu hiệu nhận biết
- Cuộc gọi bất ngờ từ số lạ, xưng danh cơ quan pháp luật nhưng không có văn bản chính thức.
- Yêu cầu giữ bí mật, không liên hệ với người thân hoặc thầy cô.
- Đòi cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng, mã OTP.
- Giao tiếp qua Zalo, Messenger, Viber thay vì văn bản hành chính chính thống.
- Gây áp lực thời gian, dọa “nếu không làm theo sẽ bị xử lý hình sự” hoặc yêu cầu chuyển tiền ngay.
Khuyến nghị
- Sinh viên tuyệt đối không rời khỏi nơi cư trú theo hướng dẫn của người lạ qua mạng.
- Không cài đặt bất kỳ ứng dụng điều khiển điện thoại nào theo yêu cầu của người tự xưng là công an hoặc điều tra viên.
- Phụ huynh cần bình tĩnh, xác minh trực tiếp với con qua các kênh thông tin thống nhất.
- Ghi nhớ rằng cơ quan chức năng không bao giờ yêu cầu chuyển tiền qua mạng xã hội.
- Thiết lập mã xác thực cá nhân giữa sinh viên và phụ huynh để kiểm chứng trong tình huống khẩn cấp.
- Khi nghi ngờ có dấu hiệu lừa đảo, lập tức ngắt liên lạc và báo cho Phòng Công tác Sinh viên hoặc cơ quan công an gần nhất.
4. Lừa đảo tuyển dụng việc làm / cộng tác viên trực tuyến
Phương thức: Sinh viên được tiếp cận thông tin tuyển dụng “việc nhẹ, lương cao” qua mạng xã hội hoặc email. Sau khi tham gia một số “nhiệm vụ thử” và được thanh toán khoản nhỏ, đối tượng yêu cầu sinh viên nạp thêm tiền để nhận việc lớn hơn, cuối cùng chiếm đoạt toàn bộ số tiền đã nạp.
Dấu hiệu nhận biết:
- Tuyển dụng không qua phỏng vấn, không yêu cầu hồ sơ rõ ràng.
- Hứa hẹn thu nhập cao trong thời gian ngắn.
- Yêu cầu đặt cọc, chuyển tiền trước với lý do bảo đảm trách nhiệm.
- Giao dịch qua tài khoản cá nhân, không có thông tin pháp lý của doanh nghiệp.
Khuyến nghị:
- Chỉ tìm việc bán thời gian qua kênh tuyển dụng uy tín, chính thống
- Tuyệt đối không chuyển tiền dưới danh nghĩa “phí cam kết” hay “mở khóa nhiệm vụ”.
- Tra cứu thông tin công ty và người tuyển dụng trước khi hợp tác.
5. Lừa đảo đặt cọc thuê trọ
Phương thức: Đăng tin cho thuê phòng với giá thấp, hình ảnh hấp dẫn, rồi yêu cầu đặt cọc online để “giữ chỗ”. Sau khi nhận tiền, đối tượng lập tức cắt đứt mọi liên lạc.
Dấu hiệu nhận biết:
- Chủ nhà không cho xem phòng trực tiếp.
- Yêu cầu đặt cọc gấp với lý do “có nhiều người hỏi thuê”.
- Thông tin cá nhân mập mờ, thiếu giấy tờ pháp lý.
Khuyến nghị:
- Chỉ đặt cọc sau khi đã trực tiếp xem phòng và kiểm tra giấy tờ hợp pháp.
- Ưu tiên nguồn giới thiệu từ sinh viên khóa trước hoặc Phòng Công tác sinh viên
- Không chuyển tiền nếu không xác minh được danh tính và địa chỉ liên hệ rõ ràng.
6. Giả mạo mã QR để đánh cắp thông tin cá nhân
Phương thức: Đối tượng dán mã QR giả tại nơi công cộng hoặc gửi qua tin nhắn/email. Khi quét, sinh viên bị dẫn đến website giả mạo để lấy thông tin tài khoản, mật khẩu hoặc OTP.
Dấu hiệu nhận biết:
- Mã QR không rõ nguồn gốc, không kèm hướng dẫn chính thức.
- Website sau khi quét không có bảo mật HTTPS, tên miền lạ.
- Yêu cầu nhập thông tin ngân hàng hoặc đăng nhập cá nhân.
Khuyến nghị:
- Chỉ quét mã từ hóa đơn, ứng dụng ngân hàng hoặc đơn vị uy tín.
- Không nhập thông tin cá nhân vào website lạ.
- Khi nghi ngờ, liên hệ trực tiếp ngân hàng hoặc nhà cung cấp dịch vụ.
USTH khuyến khích sinh viên duy trì tinh thần cảnh giác, tỉnh táo đồng thời báo cáo kịp thời các trường hợp nghi ngờ đến Phòng Công tác sinh viên hoặc các phòng/ ban/ khoa trong trường để Nhà trường có thể hỗ trợ và phát đi cảnh báo rộng rãi đến toàn thể cộng đồng sinh viên.
