GS. Pierre Sebban là Hiệu trưởng đầu tiên của Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội (USTH), người đã chứng kiến chặng đường phát triển của Nhà trường từ những ngày đầu tiên. Trong suốt nhiệm kỳ trên cương vị Hiệu trưởng (2010-2014), ông đã vượt qua nhiều khó khăn thách thức để dẫn dắt một trường đại học non trẻ thiếu thốn về nguồn lực vật chất và con người. Cùng chúng tôi gặp gỡ và lắng nghe chia sẻ của ông về những năm đầu tiên khi USTH mới đi vào hoạt động.
Bắt đầu một chương mới trong cuộc đời
Hơn 13 năm trước, trong bối cảnh toàn cầu hóa đang diễn ra mạnh mẽ, Chính phủ Việt Nam đã xác định khoa học và công nghệ đóng vai trò then chốt, thúc đẩy sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Ý thức được tầm quan trọng của việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực khoa học công nghệ, Chính phủ mong muốn xây dựng một số trường đại học công lập xuất sắc đẳng cấp quốc tế dựa trên sự hợp tác chặt chẽ với các quốc gia có nền khoa học và kỹ thuật tiên tiến.
Trên cơ sở đề án thành lập một trường đại học do Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam, nay là Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam soạn thảo, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã trình Thủ tướng Chính phủ xin phép thành lập một trường đại học công lập theo mô hình xuất sắc với đối tác chiến lược là Cộng hòa Pháp.
Vào ngày 9/12/2009, Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội (USTH) đã được chính thức thành lập trong khuôn khổ Hiệp định Liên chính phủ giữa Việt Nam và Pháp.
Với một ngôi trường đại học mới ra đời, việc xây dựng đội ngũ lãnh đạo tâm huyết để dẫn dắt quá trình kiến thiết luôn là ưu tiên hàng đầu. Vào thời điểm đó, GS. Pierre Sebban đang giữ chức Phó Hiệu trưởng phụ trách Hợp tác quốc tế tại Đại học Paris Sud (Pháp), một trong hai trường đại học có vai trò quan trọng điều phối dự án USTH từ phía Pháp. Ông cũng tham gia với tư cách thành viên của Ủy ban Liên bộ chỉ đạo dự án USTH.
GS. Pierre Sebban biết về thông tin tuyển dụng vị trí Hiệu trưởng USTH nhưng chưa từng nghĩ bản thân sẽ ứng tuyển vào vị trí này cho đến tận buổi sáng ngày cuối cùng nhận hồ sơ. Ông chia sẻ: “Dường như có một động lực khó lý giải thúc đẩy tôi ứng tuyển.” Cuối cùng, ông đã lựa chọn trở thành người đứng đầu dự án hợp tác giáo dục đại học quan trọng giữa Pháp – Việt Nam. GS. Pierre Sebban nhớ lại: “Khi tôi thông báo mình sẽ rút khỏi vị trí Phó Hiệu trưởng Đại học Paris Sud, cương vị mà tôi mới được bổ nhiệm 3 tháng trước đó và tôi đã đồng ý lời mời trở thành Hiệu trưởng của USTH, tôi nhận được lời cổ vũ của GS. Guy Couarraze – Hiệu trưởng Đại học Paris Sud. Ông ấy nói: “Anh không thể muốn sự tự chủ của một trường đại học nếu không trao sự tự chủ cho những người đồng nghiệp đang công tác tại đó! Hãy theo đuổi mục tiêu của mình, Pierre. Chúc anh may mắn!”
Đầu năm năm 2010, GS. Pierre Sebban đã chuyển đến Việt Nam và bắt đầu một chương mới của cuộc đời mình tại USTH.
Từ “vụ nổ Big Bang” đến điểm khởi đầu của một ngôi sao sáng
Là một người có niềm đam mê mạnh mẽ với thiên văn học, GS. Pierre Sebban so sánh khoảng thời gian đầu tiên sau khi mới thành lập của USTH giống như “một vụ nổ Big Bang”: “Vào thời điểm đó, chúng tôi không có gì nhiều trong tay, ngoài một tòa nhà được Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam hỗ trợ. Không giảng viên, không nhân viên, không sinh viên, không được xã hội Việt Nam công nhận hay thậm chí biết đến. Mọi thứ trong tình trạng hỗn loạn, như vũ trụ sau vụ nổ Big Bang.”
Ông chia sẻ việc xây dựng cơ cấu tổ chức hành chính và đào tạo là một trong những nhiệm vụ quan trọng và cấp bách nhất, song song với đó là xây dựng các chương trình đào tạo để thu hút sinh viên và tuyển sinh. Theo GS. Pierre Sebban, thách thức lớn nhất đó là xây dựng các chương trình giảng dạy không chỉ góp phần đào tạo cho Việt Nam nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực khoa học công nghệ mà còn tạo nền tảng tốt để sinh viên thuận lợi tiếp cận các cơ hội học tiếp lên cao hay có được việc làm lâu dài sau khi tốt nghiệp.
Ông và các đồng nghiệp đã quyết định áp dụng mô hình đào tạo Bologna của các trường đại học Pháp. USTH trở thành trường đại học đầu tiên tại châu Á sử dụng Hệ thống tích lũy và chuyển đổi tín chỉ ECTS. Tiếng Anh cũng được lựa chọn là ngôn ngữ giảng dạy chính thức tại Trường, thay vì tiếng Việt để đón đầu nhu cầu của thị trường lao động trong bối cảnh toàn cầu hóa.
Với sự tâm huyết và những nỗ lực không mệt mỏi của các đồng nghiệp người Việt Nam và Pháp, USTH bắt đầu tuyển sinh khóa sinh viên đại học và học viên thạc sĩ đầu tiên vào năm 2010. GS. Pierre Sebban nhấn mạnh: “Đối với tôi, 4 năm trên cương vị Hiệu trưởng USTH là một hành trình khó khăn với cường độ công việc lớn nhưng cũng tràn đầy hào hứng và niềm vui. Tôi với những người đồng nghiệp đã sát cánh cùng nhau để tạo ra sự chuyển biến kỳ diệu, biến kết quả của vụ nổ Big Bang đến điểm khởi đầu của một ngôi sao sáng. USTH ngày càng được nhiều người biết đến, số sinh viên tăng nhanh. Không chỉ vậy, những thành tựu của USTH trong giai đoạn phát triển đầu tiên đã được Tổ chức đánh giá về nghiên cứu và giáo dục đại học (AERES) đánh giá cao. Điều này giống như một sự kiểm chứng cho đường hướng và nỗ lực của chúng tôi, giúp chúng tôi mạnh mẽ, tự tin hơn vào những việc mình đang làm.”
Đối với GS. Pierre Sebban, USTH là ví dụ thành công điển hình của một dự án hợp tác mang đến những lợi ích thiết thực cho Việt Nam. “Mỗi ngày, USTH giống như một ngôi nhà đang dần được xây dựng vững chãi hơn bởi những viên gạch là mối quan hệ giữa người với người, sự hài hòa giữa hai hệ thống giáo dục và hai nền văn hóa Việt Nam – Pháp.” GS. Pierre Sebban thể hiện sự vui mừng trước những bước tiến mạnh mẽ và bền vững của USTH.
Ông trân trọng mỗi khoảnh khắc được trò chuyện, gặp gỡ, chia sẻ với giảng viên, nhân viên và sinh viên tại USTH. Những điều giản dị này giúp ông nhận ra lý do “tại sao mình là Hiệu trưởng.” GS. Pierre Sebban tâm sự trong nhiệm kỳ gắn bó với USTH, ông tự hào khi chứng kiến quy mô đào tạo của Trường ngày càng phát triển. Từ 17 sinh viên đầu tiên, quy mô sinh viên đã tăng đến 900 chỉ sau 4 năm thành lập. Ông cho rằng những thành công đó có được chính là nhờ đường lối đúng đắn trong đào tạo và sự tâm huyết của khối đào tạo và hành chính cũng như sự hỗ trợ mạnh mẽ từ phía Việt Nam và Pháp.
Sau thời gian sinh sống và công tác tại Việt Nam, GS. Pierre Sebban trở nên yêu mến văn hóa và con người nơi đây. Hiện nay, ông đang sống tại Việt Nam và giữ vai trò chuyên gia cho Tổ chức Phát triển Pháp, Ngân hàng Thế giới và nhiều doanh nghiệp quốc tế khác. Ông cũng đang chấp bút cuốn sách chia sẻ những câu chuyện về cuộc sống tại Việt Nam và USTH.
GS. Pierre Sebban từng đảm nhiệm vị trí cố vấn khoa học tại Hội đồng cấp cao đánh giá về nghiên cứu và giáo dục đại học Pháp (HCERES). Với kinh nghiệm chuyên môn dày dặn và hiểu biết sâu sắc về Trường, mới đây, USTH đã mời ông trở thành cố vấn khi Trường đăng ký kiểm định cơ sở giáo dục của HCERES – một trong những kế hoạch quan trọng của Trường trong năm 2023.
Và như vậy, hành trình gắn bó của GS. Pierre Sebban với USTH vẫn sẽ còn tiếp diễn.
