Mỗi thế hệ sinh viên bước vào giảng đường đại học đều mang theo những bản sắc, tinh thần và dấu ấn lịch sử riêng. Với Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội (USTH), việc đặt tên cho các “gen” – tức các khóa sinh viên – đã trở thành một truyền thống ý nghĩa của Nhà trường. Bởi điều này không chỉ là cách để tri ân những danh nhân đi trước, mà còn nhằm truyền cảm hứng, tình yêu khoa học và niềm tự hào đến mỗi thế hệ sinh viên USTH trên con đường học tập, nghiên cứu và cống hiến.
Năm học 2025 – 2026, Gen 16 vinh dự được mang tên Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa – một nhà công nghệ đại tài, người đã để lại di sản to lớn cho nền khoa học – công nghệ và giáo dục Việt Nam.
GS. VS Trần Đại Nghĩa – nhà khoa học tận hiến cho tri thức
Sinh năm 1913 tại Vĩnh Long, GS. VS Trần Đại Nghĩa (tên khai sinh là Phạm Quang Lễ) là một trong những trí thức Việt Nam tiêu biểu đã ghi dấu trong lịch sử dân tộc. Ông giành được nhiều học bổng và thi đỗ nhiều trường đại học danh tiếng tại Pháp. Sau khi trở về nước, ông không chỉ tham gia xây dựng nền khoa học kỹ thuật còn non trẻ, mà còn đặt những viên gạch đầu tiên cho nhiều cơ sở nghiên cứu, đào tạo trong lĩnh vực khoa học – công nghệ.
Điểm nổi bật ở GS. VS Trần Đại Nghĩa chính là khát vọng học tập và cống hiến cho đất nước thông qua con đường khoa học. Ông luôn quan niệm rằng, nhà khoa học, nhà nghiên cứu phải có một niềm đam mê, niềm tin mãnh liệt, không nản chí trước những thất bại, mà phải luôn bền bỉ, nhẫn nại đến mức cao nhất, phải luôn đặt lợi ích của Tổ quốc lên trên hết. Tinh thần đó đã khiến tên tuổi GS. VS Trần Đại Nghĩa trở thành biểu tượng của trí thức Việt Nam hiện đại – những con người học hỏi tri thức toàn cầu nhưng vẫn giữ trọn tấm lòng vì quốc gia, dân tộc.
Trong suốt cuộc đời, ông không chỉ gắn bó với công việc nghiên cứu, mà còn tham gia quản lý khoa học, đào tạo và truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ học trò. Ông là một trong những người đặt nền móng cho nhiều chương trình nghiên cứu ứng dụng vào thực tiễn. Bằng uy tín học thuật và tấm gương tận hiến, GS. VS Trần Đại Nghĩa trở thành hình mẫu của một nhà khoa học vừa tài năng vừa trọn đời phụng sự Tổ quốc.
Thông điệp gửi gắm đến Gen 16 – Trần Đại Nghĩa
Việc chọn GS. VS Trần Đại Nghĩa để đặt tên cho Gen 16 không chỉ là sự tri ân với một bậc trí thức lớn, mà còn là một lời nhắn gửi đến thế hệ sinh viên USTH hôm nay: Hãy nuôi dưỡng khát vọng chinh phục tri thức, nhưng đồng thời phải biết gắn kết tri thức ấy với lợi ích cộng đồng và sự phát triển của đất nước.
Đặc biệt, năm 2025 – khi Gen 16 chính thức bước vào giảng đường Đại học – cũng là dịp kỷ niệm 50 năm thành lập Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (cơ quan chủ quản của USTH), nơi GS. VS Trần Đại Nghĩa là Viện trưởng đầu tiên. Sự trùng hợp ấy càng làm cho tên gọi “Gen 16 – Trần Đại Nghĩa” mang thêm chiều sâu lịch sử: một thế hệ trẻ tiếp bước truyền thống của bậc tiền nhân, trong bối cảnh đất nước đang đặt khoa học – công nghệ ở vị trí trung tâm cho phát triển.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, thế hệ trẻ Việt Nam, đặc biệt là những bạn sinh năm 2007 – thế hệ học sinh vừa bước vào giảng đường với tư cách Gen 16 – đang đứng trước nhiều cơ hội nhưng cũng không ít thách thức. Các bạn lớn lên trong thời kỳ công nghệ số, chứng kiến những đổi thay chóng mặt của khoa học, trí tuệ nhân tạo, công nghệ sinh học, hàng không – vũ trụ,… Song song với đó, Việt Nam cũng đang đầu tư mạnh mẽ vào khoa học – công nghệ, coi đây là động lực then chốt để đất nước bứt phá, khẳng định vị thế trong kỷ nguyên mới. Chính sự chuyển mình này mở ra cho các bạn trẻ không gian rộng lớn để sáng tạo, đóng góp, và gắn kết tri thức với thực tiễn phát triển đất nước. Cũng bởi vậy, thông điệp từ tên gọi “Gen 16 – Trần Đại Nghĩa” càng trở nên thời sự: không chỉ học để biết, học để làm, mà còn học để phụng sự, để chung tay xây dựng một tương lai bền vững.
Dấu ấn thế hệ 2k7 – Gen 16
Điểm thú vị là Gen 16 – thế hệ sinh viên 2k7 được gọi vui là “công dân số”, khi ngay từ nhỏ đã gắn bó với internet, điện thoại thông minh, mạng xã hội. Các bạn năng động, nhanh nhạy với công nghệ, có khả năng thích ứng cao, và sở hữu nhiều cơ hội để tiếp cận tri thức toàn cầu. Nếu thế hệ GS. VS Trần Đại Nghĩa gắn liền với tinh thần “học tập để xây dựng nền khoa học Việt Nam từ con số 0”, thì thế hệ 2k7 mang trong mình sứ mệnh “tiếp cận tri thức mới, đưa Việt Nam hội nhập với tri thức nhân loại và góp phần giải quyết những vấn đề nóng của toàn cầu”. Hai thế hệ, cách nhau hơn một thế kỷ, gặp nhau ở cùng một điểm chung: khát vọng học hỏi và cống hiến. Việc đặt tên Gen 16 theo GS. VS Trần Đại Nghĩa vì thế càng có ý nghĩa đặc biệt, như một sự kết nối giữa quá khứ và tương lai, giữa thế hệ khai mở và thế hệ hội nhập.
Mỗi tân sinh viên khi bước vào giảng đường đại học đều khởi đầu một hành trình mới. Với Gen 16, hành trình ấy lại được đánh dấu bằng tên gọi gắn với một nhà khoa học lớn. Điều này không chỉ là niềm tự hào, mà còn là một sự nhắc nhở: hãy biến tuổi trẻ thành thời gian đẹp nhất để học tập, sáng tạo và phụng sự đất nước. Tên gọi “Gen 16 – Trần Đại Nghĩa” cũng đồng thời khẳng định vai trò của USTH như một nơi ươm mầm cho những nhà khoa học trẻ tương lai. Đây là môi trường nơi tri thức được nuôi dưỡng cùng tinh thần trách nhiệm xã hội, nơi sự kế thừa đi liền với đổi mới. Trân trọng di sản của thế hệ đi trước, nhưng cũng phải dũng cảm sáng tạo để lại dấu ấn riêng, đó chính là thông điệp mà cái tên này gửi gắm.
Với niềm tin vào thế hệ trẻ, chúng ta kỳ vọng rằng Gen 16 – Trần Đại Nghĩa sẽ trở thành một thế hệ sinh viên năng động, bản lĩnh, sáng tạo, và dám dấn thân. Các bạn chính là những người kế thừa khát vọng khoa học của GS. VS Trần Đại Nghĩa, đồng thời là những người viết tiếp câu chuyện hội nhập của Việt Nam trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
